Letonya Ülke Rehberi

LETONYA’YA ULAŞIM

Ülkemizden Letonya’ya giderken en çok hava yolu seçeneği kullanılır. Özellikle İstanbul üzerinden direkt olarak Letonya’ya uçuşlar bulunur. Bu uçuşlar pek çok havayolu şirketi ile gerçekleştirilebilir. İstanbul’dan Letonya’nın başkenti Riga’ya uçak ile gidildiğinde yolculuk yaklaşık olarak 3 saat sürer.

Her ne kadar pek fazla tercih edilmese de, Letonya’ya gidiş için kara yolu da kullanılır. Toplu taşıma araçlarını tercih edecek olan yolcular, ülkeler arasında birkaç farklı otobüs ya da dolmuş seçeneğini değerlendirmek zorundadırlar. Gerek bu araçlar ile, gerek ise kendi aracı ile seyahat edecek olan yolcuların temel anlamda iki ayrı güzergahı vardır. Bunlardan ilki doğu Avrupa toprakları üzerinden Beyaz Rusya’dan da geçerek ilerlemek mümkün iken, diğer yolda ise orta Avrupa ülkeleri ve Polonya üzerinden Litvanya – Letonya bölgesine ulaşılabilir. Her iki güzergahın da başlangıç noktası Bulgaristan’dır. Kapıkule Sınır Kapısı’ndan Bulgaristan’a, buradan da sırası ile Romanya, Ukrayna, Beyaz Rusya ve Letonya’ya ulaşım sağlanabilir. Orta Avrupa ülkeleri tercih edilecek ise Bulgaristan üzerinden Sırbistan, Macaristan, Slovakya, Polonya, Litvanya ve Letonya güzergahı takip edilebilir. Schengen vizesi dolayısı ile söz konusu ülkeler arasında geçiş problemi yaşanmaz. Schengen uygulamayan Beyaz Rusya ve Ukrayna gibi ülkelerde ise zaten Türk vatandaşları vize uygulamasına tabi değildir. Bu nedenle her iki güzergahta da Schengen vizesi seyahat için yeterli olacaktır.

LETONYA’DA ULAŞIM

Letonya’da bir kaç tane taksi firması var . Baltic Taksi , Riga Taksi , Red Cab , Panda Taksi gibi . Hepsinin ayrı fiyat politikaları var. En çok aracı bulunan firma Baltic Taksi . En pahalısı da odur. En ucuzu Panda ama en az aracı olan da odur. Bu nedenle havaalanında zor bulunabilir.

Riga ve çevresinde ulaşım hiç problem değildir; Tren, otobüs, tramvay, troleybus ve dolmuş gibi bir çok seçeneğiniz vardır. Metro hattı yoktur. Etalon adında ön ödemeli bir kart alıyorsunuz ve dolmuş ve tren hariç hepsinde kullabilirsiniz. Letonya gerçekten küçük bir ülke olduğu için bir ucundan diğerine ulaşmak en fazla 6 saat sürebilir. Diğer şehirlere ulaşım da kolaydır, merkez otogardan her yere otobüs vardır. Tek kötü yanı Letonya’nın yolları modern ve konforlu değildir. Bu nedenle otomobiller daha hızlı arızalanabilir.

Toplu taşıma 5:30 – 23:30 saatleri arasında hizmet vermektedir. Biletler şoförden alınabilse de, sokak kiosklarında bir e-bilet satın almak ve dükkanları seçmek daha ucuz maliyettedir. Geçerli bir bileti olmayan yolcular 20 ila 50 avroluk ceza ücretine tabidir. Riga toplu taşıma araçları biletleri Blackheads House’daki Turist Danışma Merkezi’nden, Rātslaukums Meydanı’ndan da satın alınabilir. Transit otobüs No 22, Riga Uluslararası Havaalanı ile şehir merkezi arasında faaliyet göstermektedir.

Riga şehir sınırları içinde raylı ulaşım haritasının yanı sıra tarifelerini görmek mümkündür. Birçok kişi, Riga şehir sınırlarının sadece birkaç kilometre dışındaki kıyı beldesi Jurmala’ya ulaşmak için demiryolu taşımacılığı kullanmaktadır. Jurmala’da birkaç demiryolu durağı olduğu dikkate alınmalıdır. En popüler Lielupe, Bulduri, Dzintari, Majori ve Dubulti’dir. Riga’nın ana tren istasyonu Origo’nun içindedir. Bu alışveriş merkezine girip tren istasyonu girişinden gitmek istediğiniz şehir ile ilgili kalkış-varış saatleri ve fiyatlar gibi bilgileri alabilirsiniz . Buradan isterseniz Letonya’nın başka şehirlerine, isterseniz de başka ülkelere gidebilirsiniz.

Ana otobüs terminalleri ise yine Origo’nun yanındaki Stockman alışveriş merkezinin arkasında yer almaktadır. Letonya’nın her şehrine tren olmadığı için burasını da bilmenizde fayda olabiliyor . Buradan yine başka ülkelere de geçiş yapabiliyorsunuz . Mesela sırf Letonya odaklı değil de Baltık odaklı bir tatil yapabilirsiniz . Buradan Tallinn ve Vilnius’a yaklaşık 6 saatte otobüsle geçebilirsiniz.

Baltık ülkelerinden birisi olan Letonya, Kuzey Avrupa’da yer alan bir ülkedir. Ülkenin kuzey bölümünden komşusu Estonya’dır. Letonya’nın güney bölümünden komşusu olan ülke ise Litvanya’dır. Letonya’nın doğu bölümünden komşu olan ülkelerden birisi Rusya Federasyonu iken diğeri de Belarus’dur. Batısındaki Baltık Denizi kıyıları yapılaşmadan korunmuş ve son derece bakir, 500 km kumsaldan oluşmaktadır. Letonya’nın deniz sınırının olduğu tek  ülke İsveç’tir.

Letonya hava durumu ılık yazları ve soğuk kışlarıyla tipik Avrupa kara iklimi olarak tanımlanabilir. Genellikle aşırı soğuk veya kar yağışı yaşanmaz; ortalama sıcaklık -10⁰C civarında seyreder ancak her yıl birkaç gün -20⁰C’yi de görebilmektedir. Bir kuzey ülkesi olan Letonya, nispeten uzun ve karanlık kışlar geçirir (Kasımdan Şubata kadar). İlkbahar; çiçekler ve meyve ağaçlarının açması, çalılıkların yeşermesiyle son derece güzeldir. Yazlar ise birçok Letonyalı için en güzel mevsimdir; uzun ve “aydınlık” geceler ve ortalama 20⁰C seyreden sıcak hava hakimdir. Ancak sıcaklığın 30⁰C’ye çıktığı zamanlara da sıkça rastlanmaktadır. Sık olmasa da yağmur yağabiliyor. Yazın gündüz şort ve tişört, gece pantolon ve yağmurluk giymek yeterlidir. Sonbahar serin ve yağmurlu bir havada geçiyor. İlkbaharda hava sıcaklığı 5 ile 15⁰C arasında seyredip, bazen geceleri daha soğuk olabiliyor. Yıl boyu kullanmak üzere sağlam bir şemsiye, Eylül’den Mart/Nisan’a kadar kullanmak için kalın giysiler ve sağlam, su geçirmez botlar getirmenizde fayda var.

Nüfusu yaklaşık 2 milyon olan ülkede suç oranı çok düşük olduğu için Avrupa ülkeleri arasında en güvenilir ülkelerden biri konumundadır. Avrupa’nın hatta dünyanın en güvenli şehirlerinden biri başkent Riga’dır. Baltıkların en büyük şehri Riga’da polis görmek neredeyse imkânsızdır. Ayrıca gece kulüplerinde güvenliğe büyük önem verilmektedir. Bu nedenle Letonya’da tek başına dışarı çıkmak oldukça güvenlidir. Dikkat edilmesi gerekenler ise bisiklet hırsızlığı ve araç içinde değerli şeyler bırakmamak gibi temel güvenlik önlemleridir.

Ülkenin sağlık koşulları gayet temizdir. Verilen hizmetler temel sağlık sorunlarını karşılayabilecek düzeydedir. Letonya’da seyahat edecek yabancıların, ikamet süresini kapsayacak şekilde sağlık sigortası yaptırmaları zorunludur. Letonya’da ilaçlar sadece doktor reçetesi ile satın alınabilmektedir. Aranılan her ilacı temin etmek mümkün olamamaktadır. Özel ilaçlara ihtiyacı olanların bunları beraberlerinde getirmeleri tavsiye edilir.

Leton Mutfağı, Türk Mutfağı gibi karışık bir mutfak denebilir. Türk mutfağı nasıl orta doğu, Ermeni, akdeniz ve balkan mutfaklarından etkilendiyse Letonya mutfağının da İskandinav, Alman ve Rus mutfaklarından etkilendiğini söylemek mümkündür. Letonya mutfağı incelendiğinde ülke yemeklerinde genellikle patates, balık, mantar, lahana ve et yemeklerinin daha ağır bastığını söylemek mümkündür. Fakat Türklerin sofrasında ekmek neyse Letonların sofrasında patates de aynı şey diyebiliriz. Ya püre şeklinde ya da haşlanmış ve temizlenmiş olarak servis etmektedirler. Letonlar tütsülenmiş ve kurutulmuş et ve balık ürünlerini çok severler. Norveç somonu gibi güzel nehir balıkları vardır. Çupra sevenler için çupra’nın bir benzeri olan “Dorada” vardır. Dorada’yı Maxima ve Büyük Halkpazarın’da (Central Market) bulabilirsiniz. Ekmek içinse İtalyan ekmeği diye satılan ekmek ya da hazır bagetler tavsiye edilebilir. Maxima ve Rimi gibi marketlerde bulabileceğiniz dondurulmuş bagetler, fırında 20 dakika pişirdikten sonra harika olmaktadır. Beyaz peynirin yerinede Fetta peyniri vardır. Zeytin olarak Türkiye kalitesinde bir zeytin yoktur sadece Stockman’da salamura sarımsaklı zeytin vardır. Türkiye’dekinden daha az çeşitte sebze seçenekleri bulunmaktadır.

Tüm Avrupa ülkelerinin mutfaklarında kullanılan Domuz Etinin kullanımı Letonya Mutfağında daha azdır. Bu özelliği ülkeye seyahat edecek olan Müslüman Türkler için mükemmel bir özelliktir. Letonya’ya seyahat ettiğinizde deneyebileceğiniz yemeklerlerden biri pilav, patates ve salata ile servis edilen bir köfte olan Kokletes’tir. Leton Köftesi olarak da bilinen Kokletes’i ülkeye gittiğinizde mutlaka denemelisiniz. Leton mutfağında çok tüketilen çorba türlerinden birisi olan Auksta Zupa, soğuk pancar çorbası olarak da bilinmektedir. Ülke mutfağının klasik yemeklerinden birisi olan bu çorbayı yaz sıcaklarında Letonya’ya gidecekseniz eğer mutlaka denemelisiniz.

Asya mutfağından Kore, Japonya, Tayvan, Vietnam ve Hindistan’dan lezzetler bulmak mümkündür. Kentin kendine özgü restoranları da mevcuttur. Kafkas dağları mutfağı bu yere özgü yiyecek ve içecekler seçenekleri sunar. Bira ve ekmek Letonya’nın yemek kültüründe farklı bir yere sahiptir. Çok sayıda bar ve birahane bulabileceğiniz bir bölgedir.

Topraklarının yarısını kaplayan ormanlarıyla dünyanın en yeşil ülkelerinden biri olan Letonya, Avrupa’nın en uzun kumsalına da sahiptir. Ülkede 12.000 nehir ve 3.000 irili ufaklı göl bulunmaktadır. Estonya ve Litvanya arasında, Baltık Denizi’nin doğu kıyısında bulunan üç Baltık ülkesinden biri olan bu ülke, dört milli park, 42 doğa parkı, 260 tabiat rezervleri, 355 doğa anıtı, yedi korunan deniz sahası, 24 mikro rezerv ve bir biyosfer rezervine sahiptir.

Letonya gece hayatı başta Riga olmak üzere diğer kentlerde de renklidir. Eğlence yerlerindeki fiyatlar Türkiye’den çok farklı olmasa da biraz daha ucuz. En çok içilen içki bira olup Aldaris, Livu, Sencu, Bauskas marka biralar yaygındır.

Riga: Letonya başkenti ve Baltıkların en büyük şehri Riga, Letonya’da gezilecek yerler arasında kuşkusuz ilk sıradadır. Eski kent merkezinin Art Nouveau mimarisi, taş sokakları, kiliseleri, canlı başkentin kafeleri, barları, gece hayatı, pazarları görülecek gezilecek yerler arasındadır. Riga önemli bir kültürel ve sanatsal merkezdir.Tiyatro, film, dans, bale, festival, konser ve sergiler, kültürel varlıkları oluşturan unsurlardır. Riga tiyatrosu dünya standartlarındadır. Letonya ulusal tiyatrosu, Riga oda tiyatrosu, Kukla tiyatrosu başlıca tiyatro merkezleridir. Letonya Filarmonik Orkestrası ve Ulusal Senfoni Orkestrası büyük konser ve gösterilerin önemli kaynağıdır. Bunun yanında Riga kültüründe el sanatları ve geleneklere çok önem verilir. Eski Letonya kültürü bu gelenekler ile sürdürülebilmektedir. Yıl boyun birçok festivalin yaşandığı Riga kültür ve eğlence dalında Avrupa’nın en önemli şehridir.

Jurmala

Riga’ya 25 km uzaklıktaki Jurmala bembeyaz uzun kumsalı, kumsalın dibindeki çam ormanı, festivalleri, güzel ahşap evleriyle harika bir tatil merkezidir.

Sigulda: Riga’nın 53 kilometre doğusundaki kent, Gauja Nehri, iki tane tuğla kalesi, Gauja Milli Parkı ile Letonya’da gezilecek yerler arasında gelmektedir. Baltıkların tek teleferiği burada ve güzel bir manzara sunmaktadır.

Liepaja: Letonyalı Ünlü Müzisyenler Vadisi, bedava hatıra veya hediyelik olarak amber toplayabileceğiniz 8 kilometre kumsalı, üç kiliseyle çevrili tarihi Petertirgus (Peter Pazarı), Karosta savaş limanı, Holy Trinity Katedrali’ndeki dünyanın yenilenmemiş en büyük mekanik orgu, 1800 metre uzunlukta Kuzey Rıhtımı, sanat merkezleri ve sergileriyle Liepaja, Letonya’da gezilecek yerler arasındadır. Temmuz başında Deniz Festivali ziyaretçilere yerel kültür ve sanat yaşamını, ünlü müzisyenleri, deniz geleneklerini ve lezzetlerini tanıma fırsatı sunmaktadır. Summer Sound modern müzik festivali beyaz kumsallarda yerli ve dünya çapında sanatçıların performanslarına ev sahipliği yapmaktadır.

Cesis: Tarihi ve küçük şehir Cesis etkileyici bir doğa manzarasına ve ormanlara sahiptir. Gauja Nehri Cesis’ten de geçiyor. Cesis Kalesi, eski kentteki taş sokaklar, el sanatları dükkanları görülmeye değerdir.

Kuldiga: Ortaçağ kentlerini ve kültürel etkinliklerde aktif yer almayı seviyorsanız, bir tabloya benzeyen Kuldiga romantik bir tatil için mükemmeldir. Venta nehri kıyısındaki kentin tarihi merkezi UNESCO listesindedir.

Daugavpils: Ormanlar ve işlenmiş arazilerle çevrili, Beyaz Rusya ve Litvanya sınırlarına yakın Daugavpils şehrini Daugava Nehri ortadan ikiye ayırıyor. Livonyalıların kurduğu kenti Polonya, İsveç, Rusya ve Almanya yönettiği için mimarisi, halkı ve kültürü çeşitlilik göstermektedir.

Ventspils: Ülkenin batısındaki Kurzeme bölgesinde, Baltık Denizi kıyısında, adını Venta Nehri’nden alan Ventspils, eski kenti, ormanlık ovaları, temiz denizi ve mavi bayraklı kumsallarıyla bilinmektedir. Bugün bir liman ve Litvanya’da yaşamak için güzel bir yer ve gezi noktasıdır.

Ülkede yabancı dile büyük önem verilmektedir. Bu nedenle okullarda eğitim iki dilli bir şekilde sürdürülmekte ve öğrencilere ingilizce ve almanca eğitimi verilmektedir. İş ve turizm sektörü düşünüldüğünde ülkede ingilizcenin kullanımının almancaya oranla daha fazla olduğunu söylemek mümkündür.

Devlet üniversitelerinde eğitim dili çoğunlukla Letonca’dır; aynı zamanda yabancı öğrenciler için sunulan programlar ingilizce olarak sunulmaktadır. Özel üniversitelerde rusça olarak sunulan programlar da bulunmaktadır.

Örgün eğitim sistemi 6 kademe olarak sınıflandırılmıştır:

1. Kademe eğitim: okul öncesi (1-5 yaş).
2. Ve 2. Kademe: okul öncesi (5-7 yaş) ve ilköğretim.
3. Ve 4 kademe: ortaöğrenim.
4. Ve 6. Kademe: yükseköğrenim.

Letonya’da eğitim zorunludur ve devlet okullarında ücretsizdir. Zorunlu eğitim, 5-7 yaş arası okul öncesi ve 7-16 yaş arası ilköğretimi içermektedir.

Okul öncesi eğitim

1-5 yaş arası isteğe bağlıdır. 5-7 yaş arası zorunludur ve devlet okullarında ücretsizdir.

İlköğretim

7-16 yaş arası (bazı programlarda ise 18 yaşına kadar) sürer. 9 yıllık bu eğitim zorunludur ve devlet okullarında ücretsizdir.

Ortaöğrenim

İki çeşit ortaöğretim programı vardır.

Akademik ortaöğretim programının amacı öğrencileri üniversiteye hazırlamaktır. Mesleki ortaöğretim programının amacı ise öğrenciye meslek edindirmekdir.

Yükseköğrenim

Akademik yüksek öğrenim (lisans derecesi), 19-22 yaş arası için 3-4 yıl sürer.

Mesleki yükseköğrenim (lisans derecesi), 19-22 yaş arası için 3-4 yıl sürer.

Kolej, 19-21 yaş arası için 2 veya 3 yıl sürer.

Profesyonel yükseköğrenim, 19-25 yaş arası için 4-6 yıl sürer.

Akademik yükseköğrenim (master derecesi), 22-24 yaş arası için 2 yıl sürer.

Mesleki yükseköğrenim (master derecesi), 22-24 yaş arası için 1-2 yıl sürer.

Doktora derecesi, 24-28 yaş arası için 3-4 yıl sürer.

Letonya’daki yaşam maliyetleri şehre, konaklama türüne ve yaşam tarzına bağlı olup, bu Baltık eyaletindeki günlük masraflar, çoğu Avrupa ülkesine kıyasla hala daha ucuzdur. Başkent Riga’da yaşam maliyeti, Liepaja gibi küçük şehirlerden daha fazladır. Ancak gece hayatı Letonya’da çok popüler olup fiyatlar idealdir. Letonya’da ortalama fiyatlar Türkiye’den daha yüksektir. Ancak bu maliyetler, ürünlere göre değişmektedir. Örneğin et ve balık fiyatları Türkiye’dekinin ortalama olarak yarısı kadar olup buna karşın meyve sebze fiyatları ise Türkiye’den yaklaşık bir buçuk kat daha yüksektir. Giyimde ise büyük alışveriş merkezlerindeki fiyatlar Türkiye’deki fiyatlarla hemen hemen aynıdır. Bu alışveriş merkezlerinin yanı sıra hemen hemen her birkaç sokakta bir görebileceğiniz ucuzluk mağazalarıyla karşılaşacaksınız. Bu mağazalarda yalnızca birkaç avroya kıyafetler almak mümkündür. Çünkü bu kıyafetlerin bir kısmı büyük mağazaların elinde son kalan ürünler veya bir kısmı ise ikinci el olmaktadır. Letonya’da dil okulu öğrencilerine maalesef çalışma izni verilmemektedir.