Kuzeybatı Avrupa’da yer alan İskoçya, 1707 yılından beri Birleşik Krallık’a bağlı bir ülkedir. İskoçya’nın nüfusu 5.295.400’dür. 2011 Yılı verilerine göre ülkenin nüfusu 5.4 milyon ve bu nüfusu %62 İskoç , %18 İskoç ve İngiliz, %8 sadece İngiliz ve %4 diğer milletlerden kişiler oluşturmaktadır. 2011’de yapılan bir saha araştırmasında nüfusun neredeyse yarısı Hıristiyan olduğunu, %40’ı ise herhangi bir dini inancı olmadığını, %2’si Müslüman olduğunu beyan etmiştir. İskoçya’da İngilizce, İskoçça ve İskoç Cermencesi olmak üzere 3 farklı dil konuşulur. Tüm İskoçlar İngilizce konuşur; halkın %30’u İskoçça, %10’u Galce de bilir. Glasgow, Edinburgh, Dundee, Perth ve Aberdeen en büyük şehirleridir. Aberdeen dışındaki bu şehirler, İskoçya’nın “merkezi kemer” olarak adlandırılan bölgesinde yer alır. Başkenti Edinburgh’tur ve en büyük şehri Glasgow’dur. “Krallığın ikinci kenti” olarak bilinen Glasgow, dünyanın en geniş kentlerinden biridir. Dünyanın ilk yapay zeka araştırma merkezini barındıran ve ilk hayvan klonlamasını gerçekleştirmiş Edinburgh Üniversitesi, 2010 yılında uluslararası üniversiteler arasında 9. seçilmiştir. Ulusal para birimi İngiliz Sterlini’dir (GBP), simgesi £’dir. İskoçya, kişi başına düşen milli gelir bakımından 39.680 $ ile Avrupa’nın en yüksek ülkelerinden biridir.
İSKOÇYA’YA ULAŞIM
İskoçya ile Türkiye arası uçakla ortalama 4 saattir. İskoçya yerel saati Türkiye’den 2 saat geridedir.
İSKOÇYA’DA ULAŞIM
İskoçya’da Birleşik Krallık’ın tamamında olduğu gibi çok düzenli bir ulaşım sistemi mevcuttur.
Uçak, tren ve karayolunu hem ulusal hem de uluslar arası yolculuk ulaşımında güvenle kullanabilirsiniz. Kuzey İrlanda’ya ve İskoçya sınırlarındaki 709 adanın insan yerleşimi olanlarına ise feribot ile ulaşabilirsiniz. Şehirler küçük ve yollar da oldukça güzel olduğu için genellikle birçok insan yürümeyi ya da bisiklet kullanmayı tercih ederler.
Yüzölçümü yaklaşık 78.000 km² olan İskoçya’nın kuzeydoğusunda Kuzey Denizi, kuzey ve batısında Atlantik Okyanusu, güneyinde İrlanda Denizi ve güneydoğusunda İngiltere yer alır. İskoçya, güneyden İngiltere’ye komşudur. Doğusunda; Kuzey Denizi ve batısında Atlantik Okyanusu bulunmaktadır. Birleşik Krallık’ın toplam yüz ölçümünün yaklaşık %32,3’ünü kaplamaktadır. Coğrafı olarak İskoçya, kuzeyden güneye 3 ana bölgeye ayrılmıştır. Bunlar dağlık bir bölge olan Highlands, deniz seviyesine yakın olan Central Belt ve tepelik bir araziden oluşan Southern Uplands’dir. İskoçya’ya bağlı 130’u yerleşim bölgesi olan 790 ada vardır. İskoçya, dağları, nehirleri ve gölleriyle zengin bir doğaya sahiptir.
Ilıman ve okyanusal iklime sahip İskoçya’da hava durumu diğer Britanya ülkelerine göre sert ve soğuk geçmektedir. İngiltere’ye oranla yağış ortalaması daha yüksektir. Yaz mevsimi serin ve nemliyken ortalama hava sıcaklığı 17°C’dir. Kış mevsiminde yoğun kar yağışları gerçekleşmez ve ılık niteliktedir, ortalama hava sıcaklığı 4°C civarındadır.
İskoçya genellikle ziyaret etmek için çok güvenli bir ülkedir. Hırsızlık ve yankesicilik gibi küçük suçlar diğer birçok Avrupa ülkesinden daha düşüktür, ancak özellikle kalabalık alanlarda her zaman tetikte olmak gerekir. Suç oranları kentsel alanlardan kırsal bölgelere büyük farklılıklar göstermektedir. Geceleri barlara ve gece kulüplerine dikkatle yaklaşmalısınız, özellikle de içki kaynaklı şiddetin meydana geldiği kapanış saatlerinde yapılacak en iyi şey sağduyulu olmak ve herhangi bir kavgadan kaçınmaktır. Aynı tavsiye, hava karardıktan sonra toplu taşıma araçlarını da kapsar.
İskoçya’da sağlık hizmeti ücretsizdir. Ancak sadece diş hekimliği için ücret ödenmektedir. Sağlık sisteminden faydalanmak için İskoçya’daki en yakın sağlık kuruluşunda kayıt olabilirsiniz. İrlanda sağlık sistemi kalitesi bakımından Avrupa’nın en iyi 8. ülkesidir. Ülkeye dil eğitimi için giden öğrencilerin sağlık sigortası yaptırması; Hepatit A ve B, tifo ve doğada vakit geçirmeyi planlayanlar için kuduz aşısı tavsiye edilir.
İskoç ulusal mutfağı, av hayvanları, süt ürünleri, balık, meyve ve sebzelerden yapılan baharatsız ve basit tariflerle pişirilen besinlerden oluşur. Milli içeceği viskidir. En çok tüketilen İskoçya’ya özgü meşrubat ise gaz ve şeker içeren Irn-Bru’dur. Ortaçağ’da İskoçya kraliçesi Mary tarafından Fransız mutfağı ülkeye tanıtılmış, dolayısıyla modern İskoç mutfağında Fransa etkisini görebilirsiniz.
Yulaf lapası, geleneksel İskoç kahvaltısının bileşenidir. Ayrıca kahvaltılarda salam, sosis, peynir, reçel, patates ve ringa balığı da bulunmaktadır. Çedar ve stilton peynirleri, hayvancılığın yaygın olduğu İskoçya’da en ünlü peynirlerden bazılarıdır. Cornish Pasty, İskoçların talaş böreğidir. İskoçya’nın yerel çorba çeşitlerinden cock a leekie, pırasa, tavuk ve patates karışımıyla yapılan bir tür çorbadır. Partan bree, kremalı yengeç çorbasıdır. Cullen skink, tütsülenmiş balıktan yapılan çorbadır. Aberdeen Angus adı verilen dünyaca ünlü İskoç sığırından yapılan yemekler mutlaka denenmelidir. Haggis, kuzunun karaciğer, kalp, akciğer gibi iç organları kullanılarak yapılan bir tür geleneksel İskoç yemeği olup bu etler kıymaya çevrilir ve içerisine yulaf sebze katılarak kuzunun işkembesine doldurulur. Shepherd’s pie, sebzeli et yemeğidir. Morina balığı Edinburgh’ta genelde tütsülenerek pişirilir. Morina balığı, rina balığı, som balığı gibi balıklar da en yaygın bulunan cinsleridir. Cranachan, çikolata ve orman meyveleriyle yapılan kremalı tatlıdır. Abernethy adı verilen bisküvi ve Ecclefechan adlı kuru meyveli turta türü de deneyebileceğiniz diğer tatlı türleridir. İskoçya içecekleri arasında en ünlüsü viskidir. Ale bira da viski kadar yaygındır.
Kara Şövalye Yükseliyor (Batman) ve Ölmek İçin Zaman Yok (James Bond) filmlerinin bazı sahnelerinin çekildiği Cairngorms Ulusal Parkı, arktik vahşi yaşamının en önemli noktalarındandır. Yılda 2 milyon turisti ağırlayan Ulusal Park’ta bisiklet, dağ bisikleti, buz tırmanışı, kaya tırmanışı, kano, kayakçılık, yürüyüş, balık avcılığı gibi etkinlikler yapabilir; Cairngorm Damıtımevini ziyaret edebilirsiniz. 2017 yılında Avrupa’nın en iyi eko-turizm konumlarından biri olarak tescil edilen Cairngorms Ulusal Parkı, “Doğa tutkunlarının Mekke’si” olarak adlandırılmıştır. 4000 km2 genişliğindeki bu cenneti deneyimlemek için bir günden daha fazlasına ihtiyacınız olacak. Ayrıca uslu bir çocuk olursanız İskoçya’nın ulusal sembolü tek boynuzlu atı bile görebilirsiniz.
Peter Pan’in yazarı J. M. Barrie, Sherlock Holmes’ın yazarı Arthur Conan Doyle ve Doktor Jekyll ile Bay Hyde eserinin yazarı Robert Louis Stevenson İskoçya’nın dünyaca bilinen önemli yazarlarındandır.
Futbol fanatiği öğrencilerin dikkatine! İskoçya’nın en popüler sporu futboldur. Dünyanın ilk uluslararası futbol kulüpleri arasında yapılan resmi maç,1872 yılında İskoçya’nın Glasgow kentinde İskoçya ile İngiltere arasında yapılmış, oyun berabere bitmiştir. Queen’s Park F.C, dünyanın en eski ikinci futbol kulübüdür.
Modern golf sporu 15. yüzyılda İskoçya’da doğmuştur. Dünyanın ilk golf turnuvası ilk defa İskoçya’da 1860 yılında oynanmıştır. Dünyada golf sporu sadece toplumun elit kesiminin oynadığı bir oyun olarak bilinse de, “golfün beşiği” İskoçya’da hemen her kesimden insan bu ulusal sporu yaygın bir şekilde oynamaktadır. Öyle ki İskoçya, turizm gelirinin %2’sini golf turizminden kazanmaktadır.
İskoçya’nın ulusal müzik aleti gaydadır. Gayda, ülkemizin doğu Karadeniz bölgesine özgü müzik aleti tulumun bir çeşididir.
Pub ve bar gibi sosyal mekanlarda arkadaşlarıyla gece veya gündüz fark etmeksizin vakit geçiren İskoç halkı, gece hayatı kültürünü benimsediği için dilediğiniz zaman arkadaşlarınızla veya tek başınıza dışarı çıkabilirsiniz.
İskoçlar tarihleriyle gurur duydukları için tarihi eserlerini özenle korumuş ve dünyaya tanıtmak için tarih turizmini kaliteli ve konforlu hale getirmişlerdir, hatta çoğu galeri ve müze ücretsizdir.
Okul Öncesi Eğitim
Tüm 3-4 yaş arası çocuklar, parasız, yarım gün okul öncesi eğitim alabilirler.Okul öncesi eğitim hizmeti veren yerel yönetimler bulunmaktadır.Bazı yerlerde de gönüllü ve özel sektörün desteklediği okul öncesi eğitim kurumları vardır.Özel sektörün yönettiği okul sayısı 39’dur.Bunlar çalışan ailelerin çocuklarına bazen tüm gün bakım hizmeti sağlar.1945 Eğitim Yasası, okul öncesi eğitimi yerel yönetimlerin sorumluluğu altına vermiştir.Yerel yönetimler, bulundukları bölgedeki çocukların okul öncesi eğitim durumlarını, 3 yaşlarından ilkokula gitme yaşlarına gelinceye kadar takip etmek zorundadırlar.Birçok okul öncesi kurum, bulundukları bölgedeki diğer okullarla aynı anda eğitime başlar. Sınıflar, 1 yetişkine 10 çocuk düşecek şekilde düzenlenir.Okul saatleri her gün 2.5 saattir. Pazartesiden cumaya sabah 9’da başlar. Sabahçı gruplar için öğlen 1’de sona erer. Öğleden sonraları diğer öğlenci öğrenciler gelir.Bazı bölgelerde çocuklar sadece haftanın belli günleri okula giderler.
Ayrıca bazı çocuk bakım programları, saatlerini ailelerin çalışma saatlerine göre ayarlayabilirler. Anasınıfı öğrencileri için 1999’da bir program yayınlandı. Öğrenciler okulda, role-play aktiviteleri, dinleme ve konuşma aktiviteleri yaparlar. Oyunlar ve oyuncaklar kullanılır.Değerlendirme için çocukların gelişimi sürekli olarak takip edilir. Anne ve baba ile görüşülür, öğretmenler çocuklar hakkında gelişim raporları hazırlarlar.
İlkokul
İskoçya’da birçok şehir ve kasabada öğrenciler kendilerine en yakın olan ilkokula giderler. Kırsal yerlerde okullar, her köyde bir okul yerine, ortak bir merkezde bulunurlar. Bu tür yerlerde devlet, 8 yaşın altındaki ve okula 2 mil (3.2 km) uzakta oturan öğrencilere ulaşım imkanı sağlar.
İlkokula kayıt olma yaşı 5’tir. Velilerden çocuklarını yaşadıkları bölgeye en yakın okula vermeleri beklenir.Bütün ilkokullar karma eğitim verir ve öğrenciler yaşlarına göre sınıflara ayrılır. Her bir sınıf bütün dersleri tek başına yürüten bir sınıf öğretmeninin sorumluluğundadır.Bazı okullar, sınıf öğretmenine yardımcı olarak alan derslerinde uzman öğretmenler alırlar.Maksimum sınıf mevcudu 33’tür.2168 devlet okulu, 60 adet özel okul vardır.Öğretmenlerin haftada kaç saat çalışacağını İskoç Öğretmenler Komitesi (SNCT) belirler. Öğretmenler ,ortalama haftada 35 saat çalışırlar.İlkokul ve ortaokullarda akademik yıl 3 dönem ve 190 gün, 38 haftadır.Okul dönemi ağustos ayında başlar ve ekim, aralık ve nisanda 1-2 haftalık aralar verilir. Haziran sonunda okullar yaz tatiline girer.Tarihlerin belirlenmesi ve bazı yerel tatiller, yerel yönetimlere bırakılmıştır.İlkokul programında, öğrenciler, matematik, dil, sağlık bilgisi, din ve ahlak bilgisi ve müzik, resim, drama gibi dersler alırlar.6.sınıftan itibaren ikinci bir yabancı dil öğrenmek zorundadırlar.Öğretmenler, öğrencilerin gelişimlerini birçok şekilde izlerler. Okullar ,velilere öğrencilerin zayıf ve güçlü yönleriyle ilgili rapor vermekle yükümlüdürler.Öğrenciler normal olarak her yıl yeni bir sınıfa başlarlar. Sınıf tekrarı yoktur.
Ortaöğretim;
12 yaşından itibaren 6 yıldır. 16 yaşından sonra eğitim zorunlu değildir. Ortaöğretimin 2.yılında genellikle bir alan seçilir.Öğrenciler 4.yılda Ulusal Yeterlilik sınavına girerler.
Bütün devlet okulları zorunlu ve 6 yıllık ortaöğretim vermelidirler.Merkezde yaşayan öğrencilerin hemen hepsi, kendilerine yakın bir okula gidebilir.Uzak bölgelerde yaşayan öğrenciler içinde bazı yerlerde özel ulaşım düzenlemeleri yapılır.Ortaokullarda dil, matematik, fen, coğrafya, tarih, ev ekonomisi, müzik, resim gibi dersler verilir..Ortaokullar ilk kısım ve ikinci kısım olarak ayrılır ve ikinci kısımda okutulan dersler biraz daha ileri düzeydedir.Ortaöğretim programlarında ki bu değişiklik, 16 yaşında okuldan ayrılan öğrencilerin de ayrıntılı bir sertifika almaları üzerine ortaya çıkmıştır.Özel ve devlet okulları dışında müzik eğitimi veren ortaöğretim kurumları da bulunmaktadır.
Üçüncü Kısım Ortaöğretim;
İskoçya’da ortaöğretim ilk kısım ve ikinci kısımdan oluşur. İlk kısımdan mezun olanlar, genellikle 16 yaşında bir derece veya sertifikaya sahip olmadan mezun olurlar. İkinci kısımdakiler ise, daha ileri bir seviyede mezun olurlar.
Bu üçüncü kısım ise, ileri derece mesleki eğitim okullarından mezun olanları kapsar.
İskoçya’da mesleki eğitim,gelişen sanayiye de bağlı olarak yaklaşık 200 yıldır hemen hemen var.
Üniversite
İskoçya’da üniversite öğretimi eskilere dayanır.4 antik İskoç üniversitesi olarak bilinen, St.Andrews, Aberdeen, Edinburgh ve Glasgow üniversiteleri 15 ve 16.yüzyıllarda kuruldular. Daha sonra kurulanlarla birlikte şu anki üniversite sayısı 15’tir
Bunlar dışında 4 tane daha yüksek öğretim kurumu vardır.Bunlar, İskoç Kraliyet Akademisi, Glasgow Sanat Okulu, Edinburgh Sanat Koleji ve Highlands ve Adalar Millenium Üniversitesi.
Genç nüfusun %50’si üniversite ve yüksek öğrenime devam etmektedir.
Yükseköğrenim yapmak isteyen gençler için ise birçok program bulunmaktadır.Bunlardan bazıları Skillseekers, Get ready for Work, Modern Apprenticeships gibi progamlardır. Bunlara genellikle 16 yaşından büyük gençler ,kendilerini geliştirmek, hayata hazırlamak, deneyim kazanmak ve iyi bir iş bulabilmek için katılırlar.
Üniversite öğrenimi için öğrencilerin belli bir ücret ödemeleri gerekir.Üniversitede okutulan dersler bölümlere göre değişiklik göstermektedir.
Derslerde laboratuvar ve staj gibi etkinliklere çok önem verilmekle birlikte, birçok kolej ve üniversite uzaktan eğitim gibi metodları da öğrencilere esneklik sağlamak açısından uygulamaktadır.
Açıköğretim
Açıköğretim fakültesinin İskoçya’da 15.000 öğrencisi bulunmaktadır. Öğrenciler her ne kadar dersleri evlerinden takip etseler de, ülke genelinde öğrencilerin başvurabileceği ve öğretmenleriyle görüşebileceği 37 merkez bulunmaktadır. Ayrıca öğrenciler herhangi bir sorunda evlerinden telefonla da ulaşabilirler.
Açıköğretim üniversitesi öğrencilere yardımcı olmak amacıyla birçok ders materyali de kullanmaktadır.
Uzun süreli vizesi olan öğrenciler okurken haftada 10 saat yarı zamanlı çalışma iznine sahiptir. Tavsiye edilen ortalama günlük cep harçlığı 150 GBP’ dir.