Amerika Ülke Rehberi

AMERİKA’YA ULAŞIM

ABD, 50 eyalet ve bir federal bölgeden oluşan yaklaşık 10 milyon kilometrekare alana sahip bir ülkedir. Türkiye’den ABD’nin eyaletlerinin büyükşehirlerine direkt veya aktarmalı uçuşlar ile ulaşmak mümkündür. Her eyalet ve şehrin kendine özgü ulaşım sistemi bulunduğu için, havaalanlarından şehir merkezlerine ulaşım şekilleri de değişmekle birlikte, taksi, kiralık araç, havalimanı servisi, otobüs, tren vb araçlarla şehir merkezlerine ulaşabilirsiniz. Genel anlamda toplu taşımanın gelişmemiş olduğu ülkede, havalimanlarından şehir merkezlerine ulaşım için kiralık araç veya taksi tavsiye edilmektedir.

AMERİKA’DA ULAŞIM

Amerika’da toplu taşıma imkanları maalesef şehir merkezleri dışında gelişmemiştir. Birçok insan ulaşımını kişisel araçları vasıtasıyla sağlamaktadır. Büyük şehirlerde otobüs, metro, taksi veya tren seçenekleri bulunmakla birlikte bazı metropol kentlerde (Los Angeles gibi) yeraltı toplu taşıma seçenekleri azdır. Bu sebeple Amerikalılar çoğu zaman özel araçlarını kullanmaktadır. Fakat küçük bir bölgeyi tercih ettiyseniz bisiklet kiralayabilirsiniz böylelikle hem ucuza yolculuk etmiş olur hem de rahatça bulunduğunuz yeri keşfedebilirsiniz. Şehir içinde bir okul seçtiyseniz buralarda otobüs kullanımı oldukça yaygındır. Amerika’da taksi kullanımı öğrenciler için pahalı gelmesine rağmen yürüyemeyeceğiniz ya da bisikletle gidemeyeceğiniz yerlere toplu taşıma aracı bulunmuyorsa iyi bir seçenektir.Amerika Birleşik Devletleri ile Türkiye arası batı yakası 16 saat; doğu yakası 11 saat sürmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri, Amerika kıtasının kuzeyinde yer alır. Atlantik ve Pasifik okyanusları arasında yer almaktadır. Kırk sekizi birbirine komşu olan elli eyaletten, Hawaii ada eyaleti, Porto Riko’nun beş dar bölgesi, Kuzey Mariana Adaları, ABD Virgin Adaları, Guam ve Amerikan Samoası ve küçük bölgelerden oluşur. Kuzeyde Kanada, güneyde ise Meksika ile sınır komşusudur. Amerika Birleşik Devletleri’nin Kanada ile olan kuzey sınırı, dünyanın en uzun iki uluslu kara sınırıdır. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Meksika ile kara sınırlarını ve Kanada ve Meksika’ya ek olarak Rusya, Küba, Bahamalar ve diğer ülkelerle deniz sınırlarını paylaşmaktadır.  ABD’nin Alaska eyaleti, Kanada’nın kuzeybatısında yer almaktadır. Hawai eyaleti ise Kaliforniya’nın güneybatısında, Pasifik okyanusundadır.

Amerika çok büyük bir alana yayılmış bir ülke olduğu için iklim koşulları bölgeden bölgeye farklılık göstermektedir fakat ülkenin büyük bir kısmı ılıman iklime sahiptir. Güney kıyıları oldukça sıcak iklim, iç bölgelerde karasal iklim görmek mümkündür. Örneğin, kışın New York, Boston, Chicago, gibi büyük şehirler oldukça soğuk ve karlı geçerken Miami, Los Angeles, San Diego gibi şehirlerde hiç kar yağmaz ve yazın sıcaklıklar 50 derecelere kadar çıkabilir

Amerika çok kalabalık oluşu, kültürler, gelir dengeleri, insan karakterleri arasındaki inanılmaz farklılıklar nedeniyle suça açık bir ülkedir. Çok fazla polis ve güvenlik önlemi olmasına rağmen suç işlenmektedir. Amerika’da hangi eyalet güvenli sorusuna; hepsi aynı ölçüde güvenli diyoruz. Siz seçim yaparken eyaletin güvenliğine göre değil, kendi adımlarınızı atarken doğru ve güvenli seçimler yapmalısınız. Şimdiye kadar çok az öğrenci basit hırsızlık ve gasp olayları ile karşılaştı ve tamamı gece 3 gibi yürüyen, kestirme kullanıp ara sokaklardan gece saatlerinde geçen adaylardır.

Amerika dünyanın en pahalı sağlık sistemlerinden birine sahiptir bu nedenle Amerikan toprağına ayak basmadan önce sigorta yaptırmış olunmasında fayda olacaktır.  Amerika’ya dil eğitimi amaçlı seyahat eden öğrenciler, F tipi vize alacaklarından bu vize tipinin gerekçelerinden biri olan sağlık sigortasına sahip olmalıdır. Eğitim sürelerinin tümünü kapsayan bir sağlık sigortası almak zorunludur. Aksi takdirde öğrencilerin Amerika’da hiçbir sağlık hizmetinden faydalanma hakları bulunmamaktadır.

Amerikan mutfağı hemen hemen tüm dünya mutfaklarının sentezi gibidir. Özellikle fast-food ile ünlü olan mutfakta ülkeye özgü geleneksel tatlar bulmak da elbette mümkündür. Amerika’nın en önemli geleneklerinden biri, büyüklüğü nedeniyle bereketi simgelediği düşünülen şükran gününde yaptıkları hindidir.İngilizlerin çedar peyniri ve İtalyanların makarnasının birleşiminden oluşan Mac&Cheese adındaki sarı soslu makarna ünlüdür. Barbekü yapmalarıyla ünlü Amerikanlarda Barbekü Soslu Kaburga en çok tercih edilen yemekler arasındadır. New England’ın kıyı bölgelerinden çıkan midye ile yapılan çorba Clam Chowder da Amerikan mutfağının ünlü yiyeceklerindendir. Ayrıca çorba, patatesle koyulaştırılarak ve domates eklenerek de bazı bölgelerde tüketilmektedir. Ülkedeki en çok tercih edilen bir diğer çorba çeşidi Louisiana’nın bamya çorbasıdır. Amerikan ürünleriyle geleneksel Meksika yemeklerinin birleşmesinden oluşan Cal-Mex ve Tex-Mex yemekleri vardır Bunlar arasında nachos, guacamole, burrito,fajita,chili con carne gibi pek çok Meksika mutfağından seçenekler bulunmaktadır. Buffalo Tavuk Kanatları çok sayıda restoranda kolayca bulunan bir yemektir. Genelde kereviz sapı ve ya da ranch sos ile servis edilen yemeğin özelliğise sosun acılığının 1’den 10’a kadar yükselmesidir.

Ülkenin büyüklüğünden dolayı mutfağı da bölgelere göre farklılık göstermektedir. New York’tan San Francisco’ya her otoyolda sıra sıra restoranlar bulunmaktadır. Her eyalette yöresel yemek sunan restoran bulmak mümkündür. En fazla biftek Orta Batı ve Texas’ta tüketilirken, balık ve deniz ürünleri Florida, Louisiana,New England ve California gibi sahil bölgelerinde tüketilmektedir. Güneyde ise fasulye, tahıl ve mısır ekmeği meşhurken İtalyan, Meksika ve Çin restoranları çok yaygındır.

Sıradan bir kahvaltı kültürüne sahip olan ülkede kahvaltılar genelde mısır gevreği ve kahveden oluşmaktadır. Kahvaltıda mısır gevreği ve kahve, öğle yemeğinde sandviç, akşam yemeğinde et ve iki çeşit sebze yenir. Hafta sonları geç bir saatte yapılan kahvaltı olan ‘brunch’ eski bir Amerikan geleneğidir. Brunchlar mısır gevreği, meyve, yumurta, et ve kek çeşitlerinden oluşmaktadır. Her türlü çeşidi olmakla birlikte en bilinenleri çikolatalı, içi Boston kremalı, çilekli ve glazed denilen şeker kaplaması olan ‘Doughnut’ en bilinen atıştırmalık çeşididir. Pancake ve Elmalı Turta da diğer bilinen yiyeceklerdendir.

Amerika’da yapılması gereken 5 şey denildiğinde aklımıza ilk olarak dünyanın en kalabalık ve ikonik metropolitan merkezlerinden biri olan New York gelir. Özellikle tiyatro, müzikal, eğlence, eğitim ve moda endüstrisinin dünya çapında en gözde mekanlarından biri olan şehir Brooklyn, Queens, Staten Island, Bronx ve Manhattan’dan oluşur. Amerika’nın iş, finans ve medya başkentlerinden olan şehrin en iyi üniversiteleri arasında Columbia Üniversitesi ve New York Üniversitesi yer alır. 

New York’ta yapılacaklar listesinin ilk sırasında yer alan Central Park, 1857 yılında Manhattan’da açılmış, bir zamanlar hastalık saçan bataklık bölgesiyken günümüzde dünyanın en popüler ve şehrinde en ünlü sembollerinden biri haline gelmiştir. Şehrin gürültüsünden uzaklaşmak, huzur dolu bir yürüyüş yapmak, bisiklet sürmek ve kitap okumak isteyenlerin uğrak yeri olan park içerisinde kışın buz pateni yapabileceğiniz bir alan, Shakespeare bahçesi, göl, hayvanat bahçesi, piknik yapıp güneşlenebileceğiniz Cherry Hill, yaz aylarında haftanın yedi günü kurulan Carousel atlıkarıncası yer alır. 

İster tiyatro, ister müzikal ya da diğer sahne gösterileri olsun New York’a gelipte Broadway Caddesi’ne uğramadan olmaz. Özellikle sahne sanatları alanlarında eğitim alacak öğrencilerin sıklıkla tercih ettiği ve görmek istediği yerlerden biri olan Broadway, dünyaca ünlü Cats, The Phantom of the Opera, Charlie and the Chocolate Factory, Chicago gibi müzikallerin yanı sıra kabare, oyun ve komedi showlarına da ev sahipliği yapar. 

Amerika’da yaşam ve eğitim gibi düşünceleri olan uluslararası öğrenciler için San Francisco; Chinatown, Golden Gate Köprüsü, yokuşlu caddeleri ve tramvayları, Viktorya mimari örnekleri, sahilleri ve sisli yaz günleri ile en çok tercih edilen kültürel şehirler arasındadır. San Francisco’nun popülaritesi son yıllarda Apple, Facebook, Google ve IBM gibi teknoloji şirketlerinin varlığı ve Silikon Vadisi ile daha da artmıştır. Her yıl çok sayıda öğrenci özellikle bilişim alanında Stanford University ve University of California, Berkeley gibi dünyanın en iyi üniversitelerinde okumak ve dev teknoloji şirketlerinde kariyer yapmak için San Francisco’ya gelir.

Melekler şehri olarak bilinen Los Angeles, 3 milyondan fazla nüfusu ile dünyanın en büyük metropol bölgelerindendir. New York’un klasik Broadway’ine karşı gelişen Hollywood sineması ile dünyaca ünlü tanınırlılığa sahip olmuş şehir, günümüzde medya, spor ve kültürel aktivitelerin merkezi durumundadır. Santa Monica, Venice Beach, Beverly Hills ve Hollywood gibi turistik yerlere sahip Los Angeles, her ne kadar aksiyon ve polisiye filmlere yansıyan tehlikeli sahnelerle ünlü olsa da, sanılanın aksine güvenli bir şehirdir. 

Amerika’da yaşam gibi bir düşünceniz varsa ülkenin geneline hakim basketbol, beyzbol, araba yarışı, Amerikan futbolu gibi çok sayıda spor aktivitesi bulunur. Dodger Stadyum 1962 yılında $23 milyon gibi bir maliyetle açıldığı günden bu yana Beyzbol Ligi All-Star maçlarına, yaz olimpiyatlarına, Dünya Beyzbol Klasiklerine ev sahipliği yapmıştır. 

Amerika’nın başkenti olan Washington DC; Beyaz Saray, ABD Kongresi, ABD Yüksek Mahkemesi ile ülkenin siyasi sembollerinden biridir. DC kısaltmasının açılımı District of Columbia’dır ve ABD’de yer alan hiçbir eyaletin sınırları içinde değildir. Kentte çok sayıda anıt, mimari örneği ve sayısız müze bulunurken özellikle Georgetown Üniversitesi uluslararası öğrencilerin hem dil eğitimi hem de zengin lisans ve lisansüstü programlarıyla dikkat çeker.

Washington DC’ye geldiğinizde gezmeye nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız, National Mall ilk gideceğiniz yer olmalıdır. Kentin omurgasını oluşturan milli park her yıl 20 milyonun üzerinde ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır. Parkın ortasında yer alan Washington Anıtı, 169 metre ile dünyanın en yüksek dikilitaşıdır.

Chicago, her ne kadar tanınırlılık açısından New York ve Los Angeles’in gölgesinde kalsa da Amerika’da görülmesi gereken ilk şehirlerden biridir. Michigan Gölü’ne bakan şehir merkezindeki gökdelenlerin silueti bir çok fotoğrafa ve film sahnesine yansımıştır. Gelenlere kültür çeşitliliği, canlı müzik, entellektüel gece hayatı ile hareketli bir yaşam sunan Chicago, Rüzgarlı Şehir olarak tanınır.

Chicago, Amerika’da yaşam keyfine varabileceğiniz en eğlenceli ve güzel şehirlerden biridir. Yılın her zamanı müzik, yemek, sinema, tiyatro, dans gibi çok sayıda festivale ev sahipliği yapan şehirde yer alan birçok mekandaki etkinliklere katılabilirsiniz. En çok bilinenleri; Ağustos ayında yapılan Chicago Jazz Festivali, Ekim ayında yapılan Chicago Marathonu ile Chicago Uluslararası Film Festivali’dir.

İlköğrenim 

Amerikalı öğrenciler, yükseköğrenim öncesinde toplamda 12 yıl süren “ilköğrenim” ve “ortaöğrenim” eğitimi alır. Bu yıllar, birinci sınıftan onikinci sınıfa kadar yıllara göre adlandırılırlar. Altı yaş civarındaki Amerikalı öğrenciler, ilkokula başlarlar. Beş veya altı yıllık eğitimden sonra ortaokula geçerler. 

Ortaöğretim ve Lise

Ortaöğrenim, iki tür programdan oluşur: ilki “ortaokul” olup ikincisi “lise”dir. Diploma veya bitirme belgesi liseden mezun olunca verilir. Liseden (12’nci sınıf) mezun olduktan sonra Amerikalı öğrenciler bir koleje veya üniversiteye gidebilirler. Kolej veya üniversite eğitimi, yükseköğrenim olarak bilinir. Tıpkı Amerikalı öğrenciler gibi sizin de üniversiteye veya koleje kabul için başvurunuzun bir parçası olarak akademik not çizelgelerinizi sunmanız gerekecektir. Akademik not çizelgeleri, akademik geçmişinizin resmi dökümleridir. ABD’de bu çizelge, akademik başarınızın ölçüsü olarak notlarınızı ve genel not ortalamanızı (GPA) içerir. Dersler, genelde yüzdelikler kullanılarak notlandırılır, bu da sonra harfli sisteme çevrilir.

ABD’deki not sistemi ve GPA, kafa karıştırıcı olabilir, özellikle uluslararası öğrenciler için. Notların yorumlanmasında birçok faktör rol oynar. Örneğin, farklı okullara giden iki öğrenci de aynı üniversiteye not çizelgelerini sunarlar. Her ikisinin de genel not ortalaması 3.5’tir, ama bir öğrenci ortalama bir liseye devam ederken diğeri akademik olarak zorluğuyla tanınmış bir okula gitmektedir. Üniversite, iki okulun da çok farklı standartları olmasından dolayı, genel not ortalamalarını farklı yorumlayabilir.

Üniversite

Birinci Düzey: Lisans

Bir kolej veya üniversiteye devam eden ve henüz lisans diploması almamış bir öğrenci, lisans düzeyinde öğrenim görüyor demektir. Bir lisans diploması almak, genelde yaklaşık dört yıl sürer. Lisans diploması almak için eğitiminize ya bir “community” kolejde ya da dört yıllık bir üniversite veya kolejde başlayabilirsiniz.

Eğitiminizin ilk iki yılında genelde edebiyat, fen bilimleri, sosyal bilimler, sanat, tarih ve benzeri gibi zorunlu dersler olarak bilinen farklı konularda çok sayıda ders almak zorunda kalırsınız. Böylelikle belli bir alana odaklanmadan önce çeşitli konularda genel bir bilgi sahibi olmuş, bir altyapı kurmuş olursunuz.

Pek çok öğrenci, ilk iki yıl zorunlu dersleri geçmek için bir “community” kolejde eğitim almayı tercih eder. Bir Önlisans Diploması (AA) ile dört yıllık bir üniversite veya koleje transfer olabilirler.

“Bölüm”, lisans eğitiminin odaklandığı belli bir alandır. Örneğin, birisinin bölümü gazetecilikse, Gazetecilik Lisans Diploması alacaktır. Bölümünüzün diplomasını alabilme koşullarını yerine getirmek için bu alanda belli sayıda ders almanız gerekecektir. Okulun üçüncü yılına başlarken bölümünüzü seçmeniz gerekir.

Amerikan yükseköğrenim sisteminin kendine has bir diğer özelliği de isterseniz bölümünüzü pek çok kere değiştirebilmenizdir. Lisans eğitimlerinde bir noktada bölüm değiştirmek, Amerikalı öğrenciler arasında çok yaygındır. Çoğunlukla, öğrenciler uzmanlaşmak istedikleri veya keyif aldıkları farklı bir bölümü sonradan keşfederler. Amerikan eğitim sistemi, çok esnektir. Bölüm değiştirmenin daha fazla zaman ve para harcamak anlamına gelen, daha fazla ders almakla sonuçlanabileceğini de göz önünde bulundurmayı ihmal etmeyin.

İkinci Düzey: Master Diploması için Lisansüstü

Günümüzde lisans diploması olan bir kolej veya üniversite mezunu, bazı mesleklere başlamak veya kariyerlerini ileriye götürmek için lisansüstü eğitimi ciddi bir şekilde düşünmek isteyebilir. Söz konusu diploma, genelde kütüphanecilik, mühendislik, davranış sağlığı ve eğitim alanlarında daha yüksek pozisyonlar için zorunludur.

Dahası, bazı ülkelerden uluslararası öğrencilerin yurtdışında eğitim almalarına sadece lisansüstü düzeyde izin verilir. ABD’de bir lisansüstü programa başvurmadan önce ülkenizde bir işe girmek için sizden istenen belgeleri iyi araştırmalısınız.

Bir lisansüstü program, genelde bir üniversite veya kolejin bir bölümüdür. Kabul almak için GRE sınavına (Yüksek Lisans Sınavı) girmeniz gerekecektir. Belli bazı master programları, hukuk fakülteleri için LSAT, işletme fakülteleri için GRE veya GMAT ve tıp fakülteleri için MCAT gibi sınavları şart koşarlar.

Master diploması veren lisansüstü programları bitirmek, genellikle bir ila iki yıl sürebilir. Örneğin, MBA (İşletme Master Programı) yaklaşık iki yıl süren oldukça popüler bir bölümdür. Gazetecilik gibi diğer master programları sadece bir yıl sürer.

Bir master programının çoğu, sınıf içi eğitimle geçer ve bir lisansüstü öğrenci “master tezi” adında uzun bir araştırma raporu hazırlamalı veya bir “master projesi” yapmalıdır.

Üçüncü Düzey: Doktora Diploması için Lisansüstü

Pek çok lisansüstü okul, bir master diplomasını doktora (PhD) diploması alma yolunda atılan ilk adım olarak görür. Ama diğer okullarda öğrenciler, ayrıca bir master diploması olmadan da doğrudan doktoraya hazırlanabilirler. Bir doktora diploması almak üç yıl veya daha uzun sürebilir. Uluslararası öğrenciler için beş veya altı yıl kadar uzun bir zaman da alabilir.

Programın ilk iki yılında çoğu doktora adayı derslere ve seminerlere kayıt olurlar. En azından bir yıl da araştırma yapmakla ve tez yazmakla geçer. Tezin daha önce yayınlanmamış araştırmaları, görüşleri veya tasarımları içermesi gerekir.

Bir doktora tezi, belli bir konu üzerinde mevcut bilgi birikiminin bir özeti ve tartışmasıdır. Doktora eğitimi veren çoğu Amerikan üniversitesi, aynı zamanda adaylarının iki yabancı dili okuma düzeyinde bilmesini, okulda belli bir süre zaman geçirmesini, adayları doktora programına resmen kabul eden bir yeterlilik sınavını geçmesini ve tezle aynı konuda bir sözlü sınavı geçmesini şart koşar.

Amerika’da eğitim almayı düşünüyorsanız okuyacağınız okul, yaşayacağınız şehir ve hayat standartlarınız harcamalarınızı belirleyecektir. Amerika’ya alışıncaya kadar 2-3 ay beklentinizin üzerinde harcama yapmanız normal ancak şehri tanıdıkça ve sosyal yaşam giderleriniz bir temele oturdukça bütçeniz de düzene girecektir. New York en pahalı şehirlerden olup , en uygun yaşam masraflarına sahip yer ise Arizona’dır. Bu iki eyalet arasında yaşam masrafları açısından neredeyse yarı yarıya fark bulunmaktadır. New York’da eğitim alan öğrenci için kahvaltı , öğle ve akşam yemeği için standartlarda bir harcamada  aylık 1000 USD ı bulurken , San Francisco veya San Diego gibi şehirlerde 700-800 USD civarındadır. Amerika’ya dil eğitimine gidecek olan öğrencilerin çalışma izni bulunmamaktadır. Sadece üniversiteye kayıt yaptıran öğrencilere çalışma izni verilmektedir. Bu nedenle  Amerika’da eğitim alırken ortalama aylık yaşam masraflarının ne kadar olduğunu da göz önünde bulundurmak gerekir. Yemeklerini sürekli dışarıda yiyen öğrenciler için aylık yemek masrafı 300 $ ile 500 $ arasında değişir. Öğrencinin kişisel masrafları kişinin yaşam tarzı ve standartları ile çok ilişkilidir. Ortalama, çok hareketli olmayan bir yaşam biçiminde aylık masraf 500 USD ile 600 USD arasında olabilir.